कोरोनाले खोस्यो पढाइ, गरिबीले पुर्‍यायो भारत

उनी कक्षा १० मा पढ्दै थिइन् । गत पुस ६ गते गाउँकै दिदीसँग भारतको रुपैडिया बजार घुम्न जाने भन्दै उनी उन्नाउ पुगेकी थिइन् । त्यहाँ उनले कम्पनीमा काम गरेर मासिक सात हजार पाउँथिन् । ‘यसरी लुकेर भारत जान हुँदैन भन्ने थाहा पनि भएन,’ उद्धारपछि नेपालगन्ज आउन सफल भएकी उनले भनिन्, ‘काम नगरी त सुख छैन । अब गाउँमै केही काम खोज्नुपर्ला ।’ कक्षा १० मा पढ्दै गरेकी कैलालीकी १८ वर्षीया अर्की किशोरी आफ्नै काकीसँग भारत पुगेकी थिइन् । ६ महिनाअघि भारत पुगेकी उनले कमाएर हालसम्म ८ हजार रुपैयाँ घर पठाएको बताइन् । ‘काम त कति गरें गरें, थकाइ मार्न आधा घण्टा शौचालयमा बस्थें,’ उनले भनिन्, ‘काम गर्दा घुँडा दुखेर झर्लाझैं हुन्थ्यो । भारत जाने रहर थिएन, बाध्यताले पुगियो ।’ लकडाउनले पढाइ छुटेपछि उनी भारत पुगेकी थिइन् । ‘लकडाउनपछि पढाइ भएन । घरमा खाली बसेकी थिएँ, त्यसैले घरलाई केही सहयोग पुग्ला भनेर भारत गएकी हुँ,’ उनले भनिन् । शान्ति पुनःस्थापना गृह बाँकेले भारतको उन्नाउबाट शुक्रबार चारै किशोरीलाई उद्धार गरेको हो । दुई जना किशोरीका अभिभावकले उद्धारका लागि आग्रह गरेपछि उनीहरूको उद्धार गरिएको क्षेत्रीय संयोजक भूमिराज भट्टराईले बताए । ‘ती नानीहरूको बस्ने ठाउँमा मान्छे बस्ने अवस्था थिएन । एउटा कोठामा २० जना किशोरीलाई राखिएको थियो,’ उनले भने । बाल श्रम शोषण पनि बेचबिखनको परिभाषामा समेटिएकाले मानव बेचबिखनको मुद्दा उक्त घटनामा आकर्षित हुने उनको तर्क छ । कोरोना महामारीका कारण अहिले पनि नेपाल–भारत नाका पूर्णरूपमा खुला भइसकेको छैन । तर अनेकौं बहाना बनाएर नाका पार गर्नेहरू उत्तिकै छन् । संस्थाले चैतयता मात्र जोखिम यात्रामा रहेका ६३ जना महिला तथा बालिकाको उद्धार गरेको ईकान्तिपुरले जनाएको छ ।